SGK giriş tarihine göre değişen sosyal güvenlik sistemi, 1994, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için yeni emeklilik modelleri sunuyor. 3600, 4500 ve 5.400 günlük prim baz alınarak şekillenen sistemlerle, bazı şartları sağlayan sigortalılar erken yaşta emeklilik hakkı kazanabilecek. Yaş, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları yeniden şekilleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim temelinde kısmi emeklilik imkânı sağlanıyor. Yaş ve sigortalılık süresi dikkate alınarak hazırlanan bu modeller, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için farklı prim günleriyle erken emeklilik yolları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını yerine getirdiğinde erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise 55 olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu model cazip bir seçenek sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
2000 ve sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için kısmi emeklilik koşulları biraz daha zor. Bu kişiler, 4.500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara önemli bir avantaj sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek kısmi emeklilik şartları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim günü ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü üzerinden emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaş hesabından eksiliyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre belirleyin.
-
Eksik primlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla tamamlayın.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.